Laing bantayanan nga balaodon (bill) kining pag-amyendar sa Foreign Investments Act aron tangtangon gikan sa langyab sa maong balaod ang practice of profession.
Kini hinuong balaodona patently unconstitutional with respect sa among mga abogado. Kana tungod kay ang practice of law ubos sa hurisdiksyon sa Korte Suprema (“pleading, practice,” ug “admission to the practice of law, Sec. 5(5), Art. VIII, 1987 Constitusyon).
Apan sa ubang propesyon – kadtong ubos sa pagdumala sa Professional Regulation Commission (PRC) ug ang mga seafarers, nga ubos na karong sa Maritime Industry Authority (MARINA) – mas maayo tingali nga ilang mga sakop mo-lobby karon sa Senado aron dili malusot ang counterpart bill didto, ug kon mapalabang man gyod ug mahimo ning balaod, dangop sa Supreme Court aron ipa-declare ni nga unconstitutional. Sa kasamtangan, ang legal regime nato mao nga naay mga propesyon diin gi-allow ang foreigners nga mo-practice basta gi-allow pod ang mga Pilipino nga mo-practice didto sa ilaha (reciprocity).
Ang Sec. 14, Art. XII sa 1987 Constitution mireserba ngadto sa mga Pilipino sa practice of profession, gawas na lamang sa mga higayon nga gi-allow sa balaod. Sa ato pa, generally unta, ang mga langyaw dili pwede mag-practice sa ilang propesyon diri. Dili sila pwede mag-enhinyero, doktor, social worker, teacher, ubp.
Ang Foreign Investments Act tataw nga midili sa mga foreign national sa pag-practice sa Pilipinas, kon ang maong propesyon gi-restrict ngadto sa mga Pilipino “by existing administrative regulations and practice of the regulatory agencies” sa pagpasar sa maong balaod (Hunyo 13, 1991), apan ang maong balaod usab ang nagdili sa mga regulatory agencies sa pag-restrict, ug kon ang restricted profession/service gi-derestrict, dili na mahimong i-restrict pagbalik.
Kon mapasar ning maong balaodon isip balaod, ang usa ka propesyon mahimong ma-practice sa usa ka langyaw kon ang maong propesyon gi-restrict sa mga Pilipino dili tungod sa balaod nga nag-professionalize niini, apan tungod sa PRC pinaagi sa usa ka administrative regulation. Sa tinud-anay lang, wala koy nahibaw-an nga ingon niana nga sitwasyon, kay hapit tanang professionalization acts nag-require man gyod nga lungsoranon sa Pilipinas ang propesyonal. Ang professionalization acts must specific usab kay sa ning amendatory law sa Foreign Investments Act, busa dili ni mahimong i-interpret nga nag-amyendar sa hilom sa mga restriction diha sa professionalization act. Apan bisan pa, kaning maong balaodon nagpaila sa pag-abli sa atong ekonomiya ngadto sa mga langyaw.