TUBIG – Kini ang sitwasyon: tungod kay naa mos sa mas ubos nga dapit, ang tubig sa inyong silingan modagayday ngadto sa inyong solar. May nangutana kanako kon pwede ba daw nga ilang koralon ang ilang yuta og dili na paagion ang tubig. Apan kini maoy giingon sa Article 637 sa Civil Code: “Lower estates are obliged to receive the waters which naturally and without the intervention of man descend from the higher estates, as well as the stones or earth which they carry with them. The owner of the lower estate cannot construct works which will impede this easement; neither can the owner of the higher estate make works which will increase the burden.” (Ang susamang provision makita usab sa Article 50 sa Water Code, P.D. No. 1067)
Kining maong balaod nagdumala sa mga natural water, pananglitan baha o atabay. Apan how about sa artificial nga drainage? Matod sa Article 46 sa Water Code: “When artificial means are employed to drain water from higher to lower land, the owner of the higher land shall select the routes and methods of drainage that will cause the minimum damage to the lower lands, subject to the requirements of just compensation.”
KAHOY – Pananglitan, ang kahoy sa inyong silingan, miabot ang mga sanga sa inyong yuta. Matod pa sa Article 680 sa Civil Code: “If the branches of any tree should extend over a neighboring estate, tenement, garden or yard, the owner of the latter shall have the right to demand that they be cut off insofar as they may spread over his property xxx”
Kon dili motuman ang tag-iya sa kahoy, unya dunay damage nga mahimo ang mga sanga (pananglitan, nabali ug naguba ang inyong balay), makabayad ang tag-iya sa kahoy. Pwede pod ka modangop sa korte aron orderan ang tag-iya nga putlon ang mga sanga, pero ambot kon worth it ba ang gasto niana.
KURYENTE – Makapugos ba ka sa silingan nga anha moagi sa ilaha ang mga wire sa kuryente? Wala koy nakit-ang explicit nga provision niini sa atong mga balaod, apan gikonsidera ni ang alambre sa kuryente nga sama sa right of way. (Sama sa tubo sa tubig o linya sa telepono.) Sa ato pa, pwede ka makapugos sa imong silingan nga moagi sa ilang yuta ang imong kuryente, apan makabuot sab sila nga sa boundary gyod ka agi (bisag mas dako og gasto alang kanimo).