Usahay ang makapadako og maayo sa bayranan sa tawong nakautang, dili ang principal amount mismo kon dili ang interest. Usahay duna poy mga magpautang nga wala gyoy puangod kay hasta ang interest interesan usab, kining gitawag og compound interest. Busa mosamot kadako ang bayranan sa nangutang.
Apan ang Article 1956 sa atong Civil Code tataw kaayo: No interest shall be due unless it has been expressly stipulated in writing. Sa ato pa, kon walay sinulat nga kasabotan kabahin sa interest, walay obligasyon ang nangutang nga mobayad og interest. Kinahanglan isulat gayod kon pila ang interest; sa kaso nga Spouses Salvador Abella and Alma Abella v. Spouses Romeo Abella and Annie Abella, G.R. No. 195166, July 8, 2015, wala dawata sa Supreme Court ang argumento nga dunay nasabotan nga interest bisan ang kasulatan nag-ingon “payable within one (1) year from date hereof with interest”.
Human dunay demand to pay (mapa-extrajudicial man sama sa pagpadala og demand letter, o judicial pinaagi sa pag-file og kaso sa korte), ang principal amount ug ang interest (kon duna man) mo-interest na pod og 6% per year gikan sa Hulyo 1, 2013 hangtod karon, o 12% per year sa wala pa ang Hulyo 1, 2013 tungod sa Circular No. 799, series of 2013 sa Bangko Sentral ng Pilipinas – Monetary Board (BSP-MB).
Pananglitan, nagkasabot mos imong higala nga mohulam kag P10,000, interesan og P1,000 human sa usa ka buwan, busa inig Disyembre 3, 2019, kinahanglan ka mobayad og P11,000. Apan wa ni ninyo gisulat sa papel. Kon di ka mobayad og puno nga P1,000 inigka Disyembre 3, 2019, di ka mapugos pagbayad.
Ipadayon nato ang example. Pag-abot sa Disyembre 3, 2019, wa gyod ka mobayad og husto, giunhan lang nimo og P2,000, nga gidawat. Busa naa pa kay utang nga P8,000. Misaad ka nga Enero 3, 2020 na lang nimo bayaran ang “P9,000” (hinumdomi naa moy sabot nga mopuno kag P1,000). Apan wa gyapon ka mobayad. Busa pagka Pebrero 3, 2020, miadto nag abogado ang imong giutangan, ug gipadalhan kag demand letter. Ang tinuod mong utang pinasubay sa balaod P8,000 lamang. Kining maong P8,000 magtubo og 6% per year sugod Pebrero 3, 2020 kay mao pa may pag-demand sa nautangan nimo.