Dear Atty. V,
Duna miy gitan-aw nga luna gikan sa gibahin-bahin (subdivide) nga dakong luna. Kay medyo madala ra man ang presyo Atty., nangisog mig pangutang sa coop aron mapalit namo ang maong yuta nga duna na poy natarok nga balay. Apil ang balay sa pagbaligya. Mao-mao na intawon na mong daginot aron lang makabayad mi sa binulan nga bayranan ngadto sa coop. Niadto diay ning Enero namo napalit ang yuta.
Ang among sabot sa tag-iya sa una sa yuta, Attorney, naa miy right of way padulong sa karsada nga moagi sa iya gihapon yuta. Karon niadtong mibalik na ang mga trabaho kay lisod man kaayo ang public transportation, dunay naluoy namo nga uyoan gipahulam og multicab ang akong bana. Karon kay mangayo man og additional nga bayad ang tag-iya sa yuta Attorney kay ang among sabot kuno sa right of way agianan ra sa tawo. Maglisod gyod mi og pangita sa iya gipangayo nga 100k Attorney. Maulaw pod mi moduol ni Tiyo kay libre ra man gali gipagamit ang multicab.
Ang akong mga pangutana mao kini:
1. Makapugos ba ang tag-iya pagpabayad namo sa right of way?
2. Kon dili mi makabayad, unsa may iyang mabuhat? Mapapahawa ba mi niya sa among napalit nga balay ug yuta?
Salamat kaayo Attorney, si Grace ni.
***
Dear Grace,
Ang applicable nga balaod sa inyong sitwasyon mao ang Article 652 sa Civil Code:
Art. 652. Whenever a piece of land acquired by sale, exchange or partition, is surrounded by other estates of the vendor, exchanger, or co-owner, he shall be obliged to grant a right of way without indemnity.
Sa ato pa, ang inyong gipalitan dunay obligasyon nga mohatag sa inyo og right of way, nga dili kamo magbayad sa iya.
Obviously, duna siyay gihatag nga right of way sa una. Karon ang isyu, kay alang niya igo lamang kadto nga agian sa tawo (more or less 80 cm wide na). Apan sa inyong sabot, nga makaagi ang usa ka four-wheel vehicle (at least 180 cm na). Tungod kay morag wala man maapil sa inyo kontrata unsay gidak-on sa right of way, kana maoy lalisonon sa korte.
Kon moabot kamo og kinahaay, mohukom ang korte kon unsa ba gayoy tukma nga gidak-on sa right of way nga ihatag sa inyo nga walay bayad. Kon moingon ang korte nga may obligasyon kamo nga mobayad sa right of way beyond sa foot path (sa ato pa, lapas sa 80 cm nga width), nan mapugos kamo pagbayad. Apan ang inyong sitwasyon lalisonon pa sa korte kay wala pay Supreme Court decision nga susama ini.
Hinuon kon di mo kabayad kon duna man gyoy bayranan, dili mo mapapahawa sa balay ug yuta kay inyo na man to. The worst that could happen mao nga maalihan niya ang excess right of way, kon dunay deklarasyon sa korte nga 80 cm ra gyod ang right of way. Adto lang usa na ninyo i-park sa highway ang multicab.
Hinaot nakatabang kini kanimo.
– Atty. V
**
I-text ang inyong mga pangutanang legal sa 0916-664-7624. Walay bayad ang among pagtubag.