Dear Atty. V,
Naa lang unta koy pangutana ba. Unsa may epekto kon ang mga pulis makalimot sa pagbasa sa Miranda warning? Ma-invalidate ba ang pagdakop? Daghang salamat, si Orville ni.
*****
Dear Orville,
Ang Miranda warning mao ang pagpahibalo sa mga pulis o sa nagdakop sa usa ka dinakpan sa iyang mga katungod nga dili mosulti og bisan unsa ug magpa-assist og abogado. Kini gikan sa kaso nga Miranda v. Arizona, 384 U.S. 436 (1966), usa ka kaso nga gidesisyon sa Korte Suprema sa Estados Unidos. Kini usa ka constitutional right dinhi sa atong nasod, ug naa makita sa Section 12, paragraph 1 sa Article III sa atong 1987 Constitution:
Any person under investigation for the commission of an offense shall have the right to be informed of his right to remain silent and to have competent and independent counsel preferably of his own choice. If the person cannot afford the services of counsel, he must be provided with one. These rights cannot be waived except in writing and in the presence of counsel.
Ang giingon sa atong balaod, sa pagdakop sa usa ka tawo, ang mga law enforcer gikinahanglan mopahibalo kaniya sa iyang mga katungod ubos sa Miranda doctrine. Kon dili kini himoon sa mga pulis, ang bisan unsang gisulti sa dinakpan dili magamit batok kaniya, ubos sa fruit of the poisonous tree doctrine.
Hinuon wala kini magpasabot nga automatically ma-invalidate ang iyang pagdakop. Ang legality o illegality sa iyang pagdakop basi kon duna bay probable cause ang mga pulis ubos sa warrantless arrest. Kon walay probable cause, invalid ang arrest.
Hinaot nakatabang kini kanimo.
– Atty. V
(Note: This was an article for Brigada Balaod, a column I had with the Brigada Newspaper Visayas Edition from September 2019 to August 2022.)