Maayong hapon Attorney. Kulatahon ko sa akong bana. Gani tionan ko og kutsilyo. Kon molakaw ko iyang hagisan ug hudlaton ang akong inahan. Ang akong amahan permi wala sa amo kay nagtrabaho. Kon mo-report ko sa pulis moingon ra sila nga kon wala koy kwarta dili ko kapasaka og kaso sa akong bana, kay mogasto pa kuno ko og abogado. Wala koy mahimo kay gusto unta nakong patagmon ang akong kaipon apan wala koy kwarta. Tambagi ko.
Kining gihimo sa imong bana kanimo usa ka klase sa bayolensiya batok sa kababayen-an ug kabataan, kun violence against women and their children (VAWC). Kini hugot nga ginadili sa balaod ubos sa Republic Act No. 9262. Dili tinuod ang giingon sa pulis nga gikinahanglan mo nga mobayad og pribado nimo nga abogado. Kon dili ka maka-afford og pribadong abogado, ang piskal nga sinuweldohan sa kagamhanan maoy mangabogar alang kanimo didto sa korte. Ang una mong angay nga buhaton mao ang pagduol sa inyong kapitan sa barangay o kon wala siya sa usa sa mga kagawad aron mangayo og barangay protection order (BPO) nga magsugo sa imong bana sa pag-urong sa pagpamun-og kanimo. (Mahimo siyang pasakahan og sumbong sa hukmanan kon iyang balewalaon ang maong kamandoan gikan sa barangay.) Dayon adto sa Women and Child Protection Desk (WCPD) Officer sa presinto sa kapulisan nga may hurisdiksyon sa inyong pinuy-anan. Obligasyon sa WCPD officer nga tabangan ka sa pag-andam sa mga affidavit ug uban pang dokumento nga gamiton mo sa pagpasaka og kaso ngadto sa opisina sa piskal. Kon anaa ka sa lalawigan o dakbayan sa Sugbo, mahimo kang modangop sa Legal Alternatives for Women (LAW), Inc., nga naa mag-opisina sa No. 301 Sikatuna St., Zapatera, Dakbayan sa Sugbo (duol sa Zapatera Elementary School) ug may tel. 253-1598. Kon may bata nga nalakip sa pagpangabuso, mahimo kang modangop sa Children’s Legal Bureau, Inc. sa No. 10 Queen’s Road, Camputhaw, Dakbayan sa Sugbo (luyo sa Iglesia ni Kristo sa Mango), tel. 254-5091. Mahimo ka usab nga mo-text sa akong numero 0925-569-2889 aron maka-set og appointment.
xxx
Attorney, maayong gabii. Ako si Jezel. Magpatambag unta ko sa akong problema mahitungod sa akong anak karon nga mag-dos anyos na lang wa gyod suportahi sa amahan niya bisan piso na lang, sukad pa sa pagkatawo niini. Single mom ra ko Atty. Ang amahan sa bata may trabaho unta ug ulitawo apan wala na lang pod ko mangayo og sustento lagi kay naglikay ko sa estorya unya sa mga kabanay sa lalaki. May mahimo ba ko para mosustento gyod ang amahan sa akong anak Attorney? Daghang salamat kaayo Atty. Isles. Akoa diayng apelyido ang gigamit sa akong anak.
Wala nimo hisgoti kon giila ba o wala sa iyang amahan ang imong anak. Mao ni labing importanteng punto kabahin sa sustento, kay kon wala giila ang bata pinaagi sa pagpirma sa luyo sa Certificate of Live Birth, kinahanglan ka pa nga moadto sa korte aron pugson ang amahan sa pag-ila sa bata isip iyang anak (gawas na lamang kon boluntaryo siya nga moila niini). Kay ang imo mang bansagon ang gigamit sa bata, tingali wala gyod kini ilha sa amahan. Kon giila sa amahan ang bata, unahi usa sa pagpadala og demand letter, nga mas maayo kon preparado sa usa ka abogado. Kon dili gihapon mokihol, mahimo ka nang modangop sa korte aron mapugos ang amahan sa bata sa paghatag og sustento. Walay labot ang kabanay sa lalaki kaninyo, kay ang obligasyon sa pagsuporta sa bata gimando man sa balaod.
xxx
Atty. maayong gabii. Mangayo unta ko nimo og tubag sa ako mga pangutana. Usa ka ko ka dalaga nga naanakan og usa ka minyo. Wala gyod ko niya gitabangan sukad sa akong pagpanganak. Puyde ba ko makapangayo og sustento kaniya? Bisan sa bata na lang unta.
Kon wala giila sa amahan ang bata, gikinahanglan kang moadto sa korte aron pruybahan ang paternidad sa bata. Kon mapruybahan na kini, makapangayo ka og sustento, apan alang lamang sa bata ug wala kay labot, kay dili man kamo kasado.