Pangutana: Mahimo bang petisyonan sa mga naa nagpuyo sa usa ka dapit ang usa ka tawo nga dili na paanhaon pa sa ilang dapit? Mahimo bang ang usa ka sitio o usa ka purok makapapahawa sa usa ka tawo nga nagpuyo sa ilang lugar sa bugtong katarongan nga wala nila mauyoni ang batasan niini? Unsa ba gyoy epekto aning pagdeklara og “persona non grata” sa mga legislative bodies batok sa pipila ka tawo?
Sa akong pagsabot sa atong Konstitusyon ug sa atong balaod, dili kini mahimo. Gani, bisan ang korte, nga mohatag og kahigayonon sa gireklamo nga mopadayag sa iyang habig, dili makahimo sa pagmando sa maong tawo sa pagpahawa sa lugar, sa bugtong rason nga ang iyang mga binuhatan wala mauyoni sa iyang mga silingan.
Ang pagpapahawa man god sa usa ka tawo sa usa ka lugar usa ka silot nga gitawag og destierro. Ug ang destierro silot lamang sa babaye nga kabit sa usa ka concubinage case.
Hinuon, kon adto sa barangay mosugot na lang pod ang gireklamo nga mopahawa sa dapit, lain na nga isyu, kay iya man nang kabubut-on. Apan kon pugson siya batok sa iyang kagustohan, dili kana mahimo.
Wala ni magpasabot nga wala nay remedy ang nagreklamo. Kon unsa may gibuhat sa gireklamo (mamato, butangag tai ang atabay, magsigeg dala-dala og estorya, magsusing-al bisag gabii nang dako) – kini mahimong ireklamo isip criminal acts. Ug kon moabot sa korte, ug magkahusay nga dili na lang ipadayon in exchange nga mopahawa sa dapit ang tawo, mahimo kini.
May mga Sangguniang Bayan o Sangguniang Panlungsod usab nga mideklara sa pipila ka tawo isip persona non grata sa ilang dapit. Ang epekto lamang gayod niini mao ang pagpakita nga wala sila kauyon sa maong tawo. Apan dili nila mapugngan ang maong tawo nga mosuroy sa ilang dapit, kay katungod man sa matag Pilipino nga moadto bisan asang dapit sa Pilipinas.
Apan mas maayo gyong malinawon kitang magpuyo kuyog sa atong mga silingan.