Niadtong miaging Sabado, mikuyog kos akong ig-agaw, namasol sa kadagatan sa Sogod, Cebu. Samtang didto mi sa lawod, miduol kanamo ang baruto sa usa sa mga sakop sa Bantay Dagat sa lungsod, nagtan-aw og unsang klaseha sa pangisda ang among gihimo, kay gidili man ang mga illegal nga paagi sa pangisda.
It turned out nga ang maong Bantay Dagat paryente diay nako. Miingon siya nako nga dugay na siyang nakadungog sa akong ngalan, ug sige niyang nadunggan ang akong interview sa media niadtong Marso 2019, panahaon sa Cristine Silawan murder investigation, diin ako ang abogado sa unang gidakop sa mga otoridad, kadtong former boyfriend sa babaye. Wala lang gyod mi magkakita pa sa akong paryente kay panagsa ra man pod ko kaayo masuroy sa Sogod, ug kon naa man ko sa Sogod, naa ra gyod ko sa balay. Sa Daanbantayan, Cebu, ko nagdako ug didto pod botante.
Akong gipangutana ang akong paryente komosta ang pagpangisda karong panahona kompara sa una. (Bisan ang akong ig-agaw nga akong kuyog dugay na pod nga mangingisda, mas tiguwang gyod ang Bantay Dagat nako nga kaliwat.) Matod niya, sa una, sa di pa moadto sa dagat, makainom gyod og usa ka garapon nga tuba unya igbalik na ang bayad, kay makabayad man gyod. Apan karon dili na. Nagkadaghan ang mga mangingisda, mao ra gyapon ang gidak-on sa dagat.
Ang atong Fisheries Code, R.A. No. 8550, as amended by R.A. No. 10654, nag-ingon baya nga ang estado mohatag og suporta sa mga fisherfolk, labi na gayod sa municipal fisherfolk, katong gagmayng mangingisda nga ang mga sakayan ubos sa 3 ka gross tons, o wa maggamit og sakayan.
Ang Illegal Fishing gi-define sa maong balaod isip kadtong ginahimo sa mga Philippine fishing vessels in violation sa balaod, Regional Fisheries Management Organization resolutions, ug balaod sa ubang coastal states.
Duna poy gitawag og Unauthorized Fishing (walay permit), Engaging in Unauthorized Fisheries Activites, Unreported Fishing, Unregulated Fishing, Poaching, Fishing Through Explosives, Noxious or Poisonous Substance, or Electricity, ug uban pang violations sa Fisheries Code.
Kon basahon ang maong balaod, daghan gayod unta kaayo ang mga safety nets para magpabiling sustainable ang atong pangisda. Apan unfortunately, wala gyod ma-implement to the fullest ang sagad sa mga provision sa maong balaod.
Maayo na lang gali ang lungsod sa Sogod, kay dunay marine sanctuary sa Brgy. Damolog. At least didto pwede ma-replenish ang fish stock, kay di man gyod sila pwede mangisda didtong dapita.