Maayong hapon Attorney Vince. Ako diay si Mary Ann. Mangutana unta ko. Walay koy Certificate of Live Birth. Kon moadto kog NSO, wala pod silay rekord nako. Unsay angay nakong buhaton? Salamat.
Adto sa inyong Local Civil Registrar (LCR) sa munisipyo o dakbayan diin ka natawo. Ang proseso nga imong himoon mao ang gitawag nga delayed registration of birth. Ang mga rekisitos nga angay nimong andamon mao kining mosunod: upat ka kopya sa Certificate of Live Birth nga pil-apan ug pirmahan sa imong ginikanan o kinsa nga nakakita sa imong pagkatawo (dili nimo), pinil-apan nga Affidavit of Delayed Registration (naa sa luyo sa Certificate of Live Birth nga porma), duha ka dokumento nga nagpakita sa ngalan sa bata, petsa ug dapit nga natawhan, ug ngalan sa ginikanan (lakip ang amahan, kon giila sa amahan o lehitimo nga anak), ug Affidavit of Two Disinteresed Persons nga makatestigo sa pagkatawo sa bata. Kon minyo ka na, pagdala og apil sa kopya sa imong Certificate of Marriage.
Ang Affidavit of Delayed Registration himoon sa amahan, inahan o sa nag-amuma, ug magpakita ning mosunod: ngalan sa bata, petsa ug dapit nga natawhan, ngalan sa amahan kon anak-sa-gawas ug giila sa amahan o dapit ug petsa sa kasal sa ginikanan kon lehitimo nga bata, ug ang rason nganong wala marehistro ang pagkatawo sa bata sulod sa 30 ka adlaw gikan sa pagpanganak. Kon ang mihimo sa late registration dili ang inahan, iya usab nga panumpaan kon asa na ang inahan.
Ang mga dokumento nga magamit aron pagpakita sa ngalan sa bata, petsa ug dapit nga natawhan ug ngalan sa ginikanan naglakip ning mosunod: sertipiko sa bunyag, rekord gikan sa tulunghaan (nursery, kindergarten o pre-school), income tax return sa ginikanan, insurance policy, rekord sa ospital, sertipikasyon gikan sa barangay, ubp.
Sa ubang LCR, mangita usab silag Certificate of No Record gikan ra usab nila ug Negative Certification gikan sa National Statistics Office. Ang sagad nga bayranan sa delayed registration P250 samtang ang Certificate of Live Birth nga form pabayran og P50.
xxx
Attorney, unsay pasabot anang regular nga holiday? Kon dili mohatag og saktong sweldohan sa regular holiday, asa man mi moduol?
Kon regular ang holiday, may sweldo gihapon bisan dili mosulod sa trabaho, samtang doble ang sweldo niadtong gipatrabaho. Kon naagrabyado mo sa kulang nga panweldo panahon sa holiday, adto duol sa rehiyonal nga opisina sa Department of Labor and Employment (DOLE). Sa Rehiyon VII, ang DOLE naa mahimutang sa eskina Gorordo ug Escario sa Lorega-San Miguel, Dakbayan sa Sugbo.
xxx
Dear Attorney, puyde ba mausab ang apelyido sa akong anak nga wala man mi makasal sa iyang amahan ug wala usab ilha sa amahan ang bata?
Dili. Aron makasunod sa apelyido sa amahan ang usa ka bata, kinahanglang lehitimong anak siya (minyo ang amahan ug inahan) o ilehitimo apan giila (gipirmahan sa amahan ang luyo sa Certificate of Live Birth.