Maayong udto Atty. Vince. Duna unta koy ipangutana. May yuta ug balay nga giprenda unya namatay ang nagprenda. Mapa-sheriff ba sa giprendahan ang yuta ug balay bisan duna pay menor-de-edad nga mga anak ang nagprenda? Unsa may angay buhaton sa mga anak Attorney? Palihog tambagi ko. Daghan kaayong salamat.
Ang imong gipasabot sa pagpa-”sheriff” mao ang gitawag nato sa balaod nga extra-judicial foreclosure of property. Matod sa Korte Suprema sa kaso nga Ramos et al. btk. Pangilinan et al., G.R. No. 185920, Hulyo 20, 2010, ang mga balay nga gitukod human nahimong balaod ang Family Code niadtong Agosto 3, 1988 awtomatiko nga mahimong family home, ug kini, matod sa Artikulo 153 sa Family Code, walay labot sa pugos nga pagbaligya o attachment, lakip na sa extra-judicial foreclosure, samtang nagpabiling family home, gawas na lamang sa pipila ka eksepsiyon nga natala sa Artikulo 155. Tinuod nga magpabiling family home ang maong yuta ug balay samtang may menor-de-edad pa nga mga anak ang manag-asawa. Apan usa usab sa giila nga eksepsiyon sa heneral nga lagda nga dili maseripo ang family home mao nga kon kini giprenda (Artikulo 155, punto 3). Busa sa sitwasyon nga imong gipangutana, mapa-sheriff gayod sa giprendahan ang yuta ug balay. Ang labing maayong buhaton sa mga anak mao ang pagsulay sa pagbayad sa utang, kon kini mahimo.
xxx
Attorney, maayong buntag. Gikiha nako ang akong bana ubos sa R.A. 9262 ug nalutsan siyag temporary protection order. Apan naluoy man ko niya, busa misugot ko nga ang kaso i-provisionally dismissed lang usa. Unya kay iya man ko gi-harass human na-dismiss ang kaso. Puyde ba nako siya ipapriso sa pagsupak sa temporary protection order Atty.? Iya man kong gi-harass nga effective pa ang TPO.
Gray area ni sa balaod – wala pay desisyon niini sa Korte Suprema. Ang akong legal nga opinyon mao nga sa pagka-dismiss sa kaso, nawalay-bili ang temporary protection order kun TPO, ug busa dili ma-violate sa imong bana ang TPO (kay wala na man kini epekto). Apan mahimo nimong mareklamo ang imong bana sa iyang pagpang-harass nimo, ug kon gidapatan ka niya o gihadlok nga dapatan, puyde ka makadangop sa barangay aron makapangayo og barangay protection order kun BPO.
xxx
Good PM, Atty. Mangutana lang ko. Nagtrabaho ko karon og usa ka plumbing contractor. Wa koy gipirmehan. Mahuman na ang among project karong bulana. Nagsugod ko og trabaho Nobiyembre 4, 2013. Makapangayo ba ko og 13th month pay Attorney? Salamat. God bless.
Ang balaod nato sa 13th month pay mao ang P.D. 851 ug ang mga regulasyon nga giisyu agig pag-implementar sa maong presidential decree. Ang tanang mamumuo nga nakatrabaho og bisan usa lamang ka bulan sulod sa tuig angayang mahatagan og 13th month pay. Gani, sa tuig 2013, angayan unta nga mahatagan ka, kay nakatrabaho man ka og labaw sa usa ka bulan niadtong tuiga. Apan ang imong madawatan pro-rated. Ang pagkompyut niini ingon niini: sumadaha ang sweldo nimo sa tuig unya bahina og 12. Ang usa ka bahin (1/12) maoy imong 13th month pay nga obligadong bayran sa imong amo.